دنیای مدرن اقتضائات جدیدی داره که ما رو با خودش همراه میکنه. سبک زندگی افراد با سرعت زیادی در حال تغییره و سلایق از همیشه متنوعتر شده. در واقع در دورهای زندگی میکنیم که افراد خواستهها و سلایق مختلفی دارن. همه افراد جامعه از یک روند خاص پیروی نمیکنن. این تنوع رو در حوزههای مختلف میشه دید.
برای مثال امروزه بیشتر از هر زمان دیگهای ما استایلهای مختلفی رو به عنوان ترندهای مد و پوشاک میبینیم. از استایل مینیمال تا ماکسیمال، استایل وینتیج یا حتی بوهمین.
هر کدوم از این استایلها ویژگیهای خاص خودشون رو دارن و در بین قشر خاصی از جامعه محبوبیت زیادی پیدا کردن.
سلایق افراد هم همیشگی و ثابت نیستن.
مثلا بخشی از افراد جامعه دوست دارن که یک روز استایل کلاسیک داشته باشن و روز دیگه یک تیپ شخصی کاملا متفاوت و منحصر به فرد.
همین تغییرات سریع در خواستهها و نیازهای افراد یک مفهوم جدید رو در دنیای مد به وجود آورده که به اون فست فشن میگن.
سوالی که قراره در این مقاله جواب بدیم، اینه که فست فشن چیه و چه تاثیری بر دنیای مد و فشن گذاشته؟
فست فشن اصطلاحیه که به معنی تولید و عرضه سریع لباسهای مد روز به بازار، با قیمتهای مناسب و نسبتا پایینه. در واقع تولیدکنندههای پوشاک با استفاده از این مفهموم، لباسهای ترند روز رو با مواد اولیه ارزون قیمت تولید و در مدت زمان کوتاهی وارد بازار میکنن.
در واقع این نوع تولید و بازاریابی به نوعی از مفهوم فست فود در دنیای تغذیه الهام گرفته. همونطور که فست فودها هم عمدتا غذاهایی هستن که به سرعت آماده میشن و هزینه تموم شده نسبتا پایینی دارن.
چه چیزی باعث محبوبیت فست فشن شد؟
مهمترین دلیل محبوبیت این محصولات نیاز افراد به تنوع و پیروی از ترندهای جدید بوده و هست. به عبارت دیگه بر خلاف گذشته که افراد ترجیح میدادن لباسهای با کیفیت بخرن، در دوره مدرن برخی از افراد ایجاد تنوع رو به کیفیت بالا ترجیح میدن.
همین ترجیحات جدید مفهوم فست فشن رو به وجود آوردن و اون رو روز به روز محبوبتر و کاربردیتر کردن.
تاریخچه فست فشن
قرن نوزدهم: در قرنهای قبلی با توجه به محدودیت تولید، اساسا امکان ایجاد تنوع در محصولات تولیدی نبود. به عبارت دیگه تنوع، هزینه خیلی بالایی داشت. به همین دلیل تولیدکنندهها معمولا محصولات خودشون رو با تنوع خیلی کم و برای مدت طولانی بدون تغییر تولید میکردن.
برای مثال نوعی از چکمههای چرمی، قرنها با تغییرات خیلی مختصری تولید میشد و همچنان محبوب بود. اما در قرن ۱۹ و بعد از انقلاب صنعتی دستگاههای جدید تولید پارچه و لباس، هزینه ایجاد تنوع رو تا حد زیادی کاهش دادن.
در واقع این دوره رو میشه شروع ایجاد فست فشن دونست. البته که هنوز تا رسیدن به شرایط امروزی فاصله زیادی داشت.
دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰: در این فاصله مفهوم جدید مد جوانان شکل گرفت. این مفهوم به معنی تولید لباسهایی بود که عمدتا مورد توجه نسل جوون قرار میگرفت. تولیدکنندههای پوشاک خیلی زود متوجه شدن که برای جلب توجه این قشر باید تنوع زیادی به محصولات خودشون بدن و مدلهای تولیدی رو در مدت زمان کوتاهی تغییر بدن. همچنین قشر جوون معمولا درآمد محدودی دارن، پس باید این لباسها قیمت ارزونی داشته باشن.
در واقع در این دوره بود که مفهموم فست فشن شکل گرفت. برندهایی مثل بنتون و زارا پیشگام تولیدات سریع و مد روز بودن و تا حد زیادی بر این روند تاثیر گذاشتن.
دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰: علی رغم اینکه مفهوم فست فشن شکل گرفته بود و تولیدکنندهها ضرورت پیروی از اون رو میدونستن، ولی تولید پوشاک تا دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ همچنان فرایند نسبتا پر هزینهای بود.
در این دههها با باز شدن اقتصاد جهانی و پیوستن چین و برخی از کشورهای شرق آسیایی به تولید کنندههای پوشاک و پارچه، قیمت تمام شده تولیدات هم تا حد زیادی کاهش پیدا کرد. حالا دیگه میشد این سبک تولید رو به روند غالب دنیای مد وفشن تبدیل کرد.
قرن ۲۱: با ورود به قرن جدید و فراگیر شدن اینترنت دو اتفاق جدید افتاد که مفهوم فست فشن رو محبوبتر و قابل اجراتر از قبل کرد.
اول اینکه با ظهور اینترنت و فروشگاههای اینترنتی پوشاک، هزینه عرضه محصولات به مشتریها کاهش پیدا کرد.
دومین عامل هم تغییرات سریعتر مد و ترندهای روز بود که این مورد هم تا حد زیادی تحت تاثیر فراگیر شدن اینترنت و مخصوصا شبکههای اجتماعی بود.
این دو عامل باعث شد فست فشن به اوج خودش برسه و خیلی از تولیدکنندههای پوشاک به این سبک رو بیارن.
مد فست فشن چه مراحلی داره؟
برای تولید پوشاک به روش فست فشن مراحل مشخصی وجود داره که در این بخش در مورد اونها صحبت میکنیم.
طراحی سریع
در این سبک تولید، طراحان لباس باید خیلی زود و در مدت زمان کوتاهی محصولات رو مطابق با مد و سلیقه روز طراحی کنن. در اکثر موارد طراحان لباسهای فست فشن، با تقلید و یا الهام از لباسهای طراحی شده توسط طراحان و برندهای بزرگتر این کار رو انجام میدن.
تولید انبوه
فقط زمانی محصولات تولید شده قیمت تموم شده پایینی دارن که بشه اونها رو در مقیاس بزرگ و به شکل انبوه تولید کرد. پس حجم تولید هم در فست فشن اهمیت زیادی داره.
توزیع گسترده
حجم زیادی از پوشاک تولید شده رو باید به فروشگاههای زیادی در مناطق مختلف فرستاد و از این طریق اونها رو عرضه کرد.
فروشگاههای اینترنتی هم نقش مهمی در عرضه این لباسها دارن.
چرخه کوتاه عمر محصول
همونطور که گفته شد، لباسهای فست فشن مطابق مد روز طراحی و به بازار عرضه میشن و در مدت زمان کوتاهی هم محبوبیت خودشون رو از دست میدن و ترندهای جدیدی جای اونها رو میگیرن. پس سرعت تولید و عرضه این محصولات خیلی مهمه و بدون سرعت بالا اساسا نمیشه وارد چرخه تولید محصولات فست فشن شد.
فست فشن چه مزایایی داره؟
برای بخش زیادی از جامعه دسترسی به لباسهای مد روز که توسط برندهای بزرگ تولید و عرضه شدن کار آسونی نیست. اما به لطف این سبک تولید تقریبا همه میتونن به لباسهای متنوع و مد روز دسترسی داشته باشن.
در واقع هزینه پایین، توزیع سریع و تنوع بالا مهمترین مزایا فست فشن به حساب میان.
فست فشن چه معایبی داره؟
جالبه بدونین علی رغم استقبال عجیبی که از محصولات فست فشن میشه و اون رو به نوعی به اصلیترین روند تولید پوشاک در جهان تبدیل کرده، انتقادهای زیادی به این سبک تولید وجود داره. این انتقادها معمولا توسط افرادی که دغدغههای محیط زیستی دارن و درگیر جریانهای چپ سیاسی هستن، مطرحه.
تاثیرات زیست محیطی
امروزه کسی نیست که ندونه اساسا تولید انبوه محصولات، اون هم محصولاتی که قراره در مدت زمان کوتاهی مورد استفاده قرار بگیرن و بعد کنار گذاشته بشن، به محیط زیست آسیب میزنه.
در واقع فست فشن از سه طریق به محیط زیست آسیب میرسونه.
اول اینکه برای تولید حجم زیادی از پوشاک باید منابع زیادی استفاده بشه.
دوم در فرایند تولید پوشاک اساسا زباله و مواد دور ریختنی زیادی به وجود میاد که محیط زیست توان تجزیه اونها رو در مدت زمان کوتاه نداره.
سومین مورد هم آلوده کردن آب و خاکه که در فرایند تولید پوشاک تا حد زیادی اجتناب ناپذیره.
شرایط بد کاری
همونطور که گفتیم یکی از پایههای فست فشن قیمت تموم شده پایینه محصولاته. همین موضوع باعث میشه حقوق کارگران مشغول در این صنعت که اغلب هم در کشورهای جهان سومی مشغول به کار هستن، خیلی پایین باشه.
همچنین ایمنی محیط کار هم برای پایین نگه داشتن هزینهها تا حد زیادی نادیده گرفته میشه.
رشد مصرف گرایی
اساسا مصرف گرایی از نظر برخی از جریانهای فکری بسیار مخربه. تاثیرات مصرف گرایی بر زندگی افراد، آرامش و سلامت روانی جامعه، محیط زیست و … مهمترین مشکلات مصرف گرایی به حساب میان.
یکی از مهمترین پایههای رشد فرهنگ مصرف گرایی در جامعه، دنیای مد و فشنه.
به همین دلیل بسیاری از افراد معتقدن فست فشن علاوه بر مشکلاتی که مستقیما ایجاد میکنه بر ترویج فرهنگ مصرف گرایی در سایر جنبههای جامعه هم تاثیر میذاره.
چطور میشه بر فرهنگ فست فشن غلبه کرد؟
اگر شما هم جز افرادی هستین که این سبک تولید و مصرف رو مخرب میدونین، با در نظر گرفتن موارد زیر تا حد زیادی میتونین خودتون رو از این فضا دور نگه دارین.
با دقت خرید کنین.
از اونجایی که خیلی پیش میاد لباسهایی رو بخرین که بعدا متوجه میشین با بقیه لباسهای شما به خوبی ست نمیشن و یا کیفیت مناسبی ندارن، پس بهتره به شکل هیجانی و بدون فکر تصمیم به خرید لباس نگیرین و سعی کنین لباسهایی رو بخرین که واقعا به اونها نیاز دارین.
خرید از محصولات سبز
محصولات سبز به محصولاتی گفته میشه که کمترین آسیب رو به محیط زیست میرسونن. امروزه برندهای متعددی وجود دارن که لباسهایی تولید شده از مواد اولیه طبیعی تولید میکنن. پس بهتره از این برندها حمایت کنین.
تعمیر و نگهداری لباسها
بهتره از لباسهای خودتون به خوبی نگهداری کنین و اگر مشکلات کوچیکی برای اونها به وجود اومد به جای دور انداختن اونها، تعمیرشون کنین. اینطوری از مصرف گرایی ناشی از فست فشن جلوگیری میکنین.
برای مطالعه بیشتر در این مورد میتونین مقاله نحوه صحیح نگهداری و شستشوی لباس رو مطالعه کنین.
و در آخر اینکه باید بپذیریم فست فشن هم مثل بسیاری از موضوعات دیگه معایب و مزایای خودش رو داره. این سبک تولید تونسته تنوع زیادی به استایل افرادی بده که توان مالی خیلی بالایی ندارن. اما در کنار این موارد مشکلات زیاد زیست محیطی و معایب مربوط به رشد مصرفگرایی رو هم ایجاد کرده.
پس علیرغم نگاه غالب به این مفهوم که فست فشن رو اساسا یک مشکل میبینن که باید به طور کامل کنار گذاشته بشه، شاید بهتر این باشه که معایب و مزایاش رو همزمان ببینیم و سعی کنیم با مدیریت کردن مصرف شخصی خودمون تاثیرات منفیش رو به حداقل برسونیم.